Egels

Egels in de tuin zijn leuke dieren om naar te kijken. Ze worden niet langer dan 30 cm en hebben een spitse snoet met kleine oogjes en oortjes. Met die kleine oogjes ziet de egel niet zo goed, maar omdat het echte nachtdieren zijn is dat ook niet echt nodig. Ze komen pas bij valavond tevoorschijn. Overdag schuilen ze in hun nest en zal je ze bijgevolg niet vaak zien. Egels zijn insecteneters, met hun uitstekende gehoor en prima reukzin weten ze in het donker prima hun prooien te vinden. Zo zullen ze in uw tuin heel wat slakken, spinnen, wormen, kevers, rupsen, kikkers en zelfs af een toe een muis opeten. Naast al het dierlijke voer leven ze ook van afgevallen vruchten, paddenstoelen...

De egel in de top drie van de verkeersslachtoffers

Onze tuinen nemen ongeveer 9% in van het Vlaamse grondgebied (tegenover 2% natuurgebied), en vormen dus een belangrijk leefgebied voor de egel. Heel wat tuinen zijn echter hermetisch afgesloten, waardoor egels geen andere keuze hebben dan via de straat van de ene tuin naar de andere te gaan. Op straat sneuvelen ze vaak onder de wielen van een auto (in Vlaanderen jaarlijks minstens 250.000 egels).

Egels helpen

Door tuinen te verbinden en geschikte schuilplaatsen te voorzien kan je de egel in je tuin steunen. Je helpt hem door een takkenhoop te laten liggen na het snoeien of door in de herfst de bladeren samen te rakelen  zodat de egel erin kan overwinteren. Hij helpt jou graag tijdens de natte lentedagen om alle slakken in de tuin op te eten. Strooi dus geen vergif, maar laat de egel het slijmerig karweitje opknappen!

10 tips voor een egelvriendelijke tuin:

1. Ruige hoekjes! Laat bladeren, takken of boomstronken in de tuin liggen. Onder een takkenwalletje of composthoop kunnen ze een nest maken. Je kunt ook een egelhuis aankopen of er zelf eentje in elkaar timmeren. RLML kan je hierbij helpen (info@RLML.be).
2. Voor je de composthoop, tuinafval, oude bladeren of takken opruimt, controleer je best of er geen egel onder woont. Laat egelnesten in de winter met rust: verstoring is energieverspilling. Maak borders niet winterklaar maar laat gewoon de bladeren liggen en afgestorven bloemstengels
   staan tot in de lente.
3. Een egel heeft veel ruimte nodig. Zorg ervoor dat egels je tuin kunnen verlaten. Kies voor een haag of houtkant. In een omheining komen veel egels vast te zitten. Heb je er toch een, knip dan in elke hoek een paar tralies weg uit de tuindraad. Maak in een houten omheining aan elke kant een egelpoortje van 15 x 15 cm.
4. Robotmaaiers zijn een groot gemak, maar niet zonder gevaar. Vooral jonge egeltjes komen al eens om het leven door zo'n maaier. Zeker 's nachts is het risico groot. Inspecteer je tuin dus goed vooraleer je de maaier aanzet en laat hem even staan als je egelsnuitjes ziet opduiken.
5. Egels zijn goede zwemmers, maar verdrinken toch soms in tuinvijvers met steile oevers. Leg een ruw loopplankje in je vijver, of zorg voor een schuine oever, zodat egels er op eigen kracht uit raken. Ook andere dieren, zoals padden en kikkers, maken er graag gebruik van. Zorg eventueel voor een waterbakje.
6. Geef egels nooit melk! Ze kunnen geen lactose verteren, krijgen diarree en kunnen sterven aan uitdroging. Kattenbrokjes vinden ze wel lekker. Voorzie fruit, gemengd met muesli of pindakaas. Ook een rauw eitje slurpen ze gretig naar binnen. Gebruik geen slakkengif of insecticiden. Egels eten heel wat kleine beestjes. Ze zijn dus gevoelig voor prooien die aan gif werden blootgesteld.
7. Hang een net over de moestuin hoger dan 30 cm, zodat egels er niet in verstrikt raken. Dek putten of keldergaten af met een rooster. Zo voorkom je dat een egel erin valt en zich verwondt of van honger omkomt.
8. Zieke egels hebben meestal teken, vlooien of diarree, lopen wankelend, niezen of hoesten. Soms raakt hij verstrikt in een tuindraad of werd gebeten door een hond. Je neemt dan best contact op met: VOC MERELBEKE (Tel. 09 230 46 46), Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren, die jaarlijks 300 à 400 egeltjes opvangen.
9. Met een cameraval ontdek je vlug of er een egel in je tuin zit.
10. Pimp je tuin egelvriendelijk op: maak met de kids bordjes met ‘egelwegel’ , ‘egelpoort’, ‘egelpad’,
    egeltunnel’, ‘egelhome’…

10 egelweetjes:

1. Egels gaan 's nachts op scharrelronde. Overdag slapen ze op een beschut plekje. Tijdens de winterslaap verliezen egels tot 40% van hun lichaamsgewicht. Hun lichaamstemperatuur, ademhaling en hartslag dalen en hun spijsvertering stopt.
2. De luidruchtige stekelbol in je tuin kan wel een snelheid van 2 meter/seconde halen en legt zo enkele kilometers af per nacht. Egels houden van gebieden met afwisseling tussen struiken, bomen (dekking bij gevaar) en open graszones (voedsel).
3. Egels leven in hun eentje. Alleen in de voortplantingsperiode komen ze even samen voor een korte ‘romance’. Ze paren héél voorzichtig! Moederegel heeft 4-7 kaalgeboren jongen. Een uur na de geboorte komen de stekels door de huid heen.
4. Een volwassen egel heeft ongeveer 8000 stekels op zijn rug en flanken, stugge haren op de rest van zijn lichaam en weegt tussen de 800 en 1200 gram.
5. Egels zijn nuttige dieren en eten tot 40 slakken per nacht. Ze eten ook kevers, regenwormen en rupsen, maar ook jonge muizen, amfibieën en vogeltjes.
6. De egel is ons enige zoogdier dat zich helemaal kan oprollen dank zij de sterk ontwikkelde spierlaag die net onder de huid van de stekels zit.
7. Egels kunnen tot 8 jaar worden, maar meestal halen ze het eerste levensjaar niet. De leeftijd van een dode egel kan worden vastgesteld door de groeilijnen in de onderkaak te tellen, net zoals we bij bomen jaarringen tellen.
8. Soms smeren egels hun stekels in met bepaalde stoffen uit hun omgeving, zoals hondenpoep en planten. Dit vermengen ze eerst met hun speeksel tot een smeuïge brij. Het is niet duidelijk waarom egels dit doen.
9. In de middeleeuwen werd gedacht dat de lichaamsdelen van egels geneeskrachtig waren tegen steenpuisten. Ze dachten ook dat egels fruit uit de boomgaard stalen en die op hun stekelrug vervoerden en dat egels ’s nachts melk uit de uiers van koeien zogen.
10. Wereldwijd zijn er 17 soorten egels. Egels en stekelvarkens zijn geen familie van elkaar: egels zijn insecteneters, stekelvarkens zijn knaagdieren. Soms zie je wel eens een albino-egel.