Zwaluwen: klein, frivool maar dapper! Iedereen vindt zwaluwen schattige vogeltjes, met hun smokingpakje en hun druk gekwetter. We weten ondertussen ook dat het niet goed gaat met deze lentebodes die elke dag duizenden insecten verorberen. Hun achteruitgang heeft verschillende oorzaken: zowel de lange Afrikareis om te overwinteren, als de veranderingen in de landbouwactiviteiten, het verminderde voedselaanbod en het gebrek aan geschikte nestlocaties. Water in de buurt is ook onontbeerlijk voor de nestbouw.
Huiszwaluwen hebben voor de bouw van hun nest modder nodig en die is in het broedseizoen niet steeds voorhanden of van slechte kwaliteit waardoor de nesten afbrokkelen of naar beneden vallen. In heel wat gemeenten werden daarom kunstnesten opgehangen. Succes verzekerd als dit gebeurt bij een reeds bestaande kolonie.
Regionaal Landschap Meetjesland & Leievallei plaatste ook zwaluwtillen in een aantal gemeenten, waarvan er enkele jaarlijks bezet zijn. Soms duurt het wel een paar jaar vooraleer de eerste vogels een nieuwe broedplaats ontdekken en er gewend aan geraken. Ondertussen bezorgt RLML nog steeds kunstnestjes (huis- en boerenzwaluw) om op te hangen waar een bestaande kolonie is. Sommige gemeenten geven zelfs subsidies voor het behoud van de nestplaatsen. Ook het aanleggen van een ecologische veedrinkpoel bij landbouwers heeft zijn nut al bewezen als moddervoorraad voor de nestbouwactiviteit van de zwaluwen!
Voor de gierzwaluwen, die geen echte familie zijn van de andere zwaluwen, hebben we ook speciale kunstnesten. In enkele gemeentes werden die opgehangen aan hoge gebouwen, met wisselend broedsucces.
Sinds 2022 hebben we in het Meetjesland ook meerdere oeverzwaluwenkolonies, die normaal in steile rivieroeverwanden hun nestgangen graven. Maar grote zandhopen met in de nabijheid water, voldoen blijkbaar ook wel eens. Dit jaar hebben we er zelfs een bij een landbouwer in Sint-Laureins met een honderdtal broedgangen!
Samen met de andere Oost-Vlaamse Regionale Landschappen brachten we een zwaluwbrochure uit. Je vindt er heel wat praktische informatie en leuke weetjes over de verschillende zwaluwsoorten. Je vindt de brochure onderaan de pagina.