Woeste Hoogten: beleef het landschapsverhaal van onze streek

Woeste Hoogten

"Door dit project krijg ik het gevoel dat we de tijd kunnen laten spreken, en de verhalen van het landschap en de ontginningshoeves tot leven kunnen brengen. Het is een kans om mensen te laten inzien dat ons verleden, en zeker het ontginningsverhaal, diep geworteld is in het heden, en dat elke heuvel en elk pad een verhaal te vertellen heeft als je maar goed kijkt en luistert."

- Ralph Maréchal (medewerker landschap)

Een belangrijke vormende kracht in onze streek is de formatie van de cuesta Oedelem-Zomergem. Een cuesta, oftewel een heuvelrug, kenmerkt zich door een steil front, het cuestafront, en een geleidelijke helling, de cuestarug, met een maximale hoogte van 29 meter. De oorsprong van deze cuesta gaat terug tot 50 miljoen jaar geleden, toen afwisselend zanden kleilagen werden afgezet door de zee. De hardheid van de kleilagen zorgde ervoor dat deze met een flauwe helling aan de oppervlakte kwamen. De zachtere zandlagen erodeerden sneller, waardoor het steile cuestafront ontstond. Dit reliëf is duidelijk voelbaar en op sommige plaatsen zelfs goed zichtbaar, zoals bij de Kampel van Kleit.

De ontstaansgeschiedenis van dorpen en de ontginning van het landschap zijn sterk beïnvloed door de aanwezigheid van de cuesta. Dorpen zoals Zomergem, Ursel, Knesselare en de drie ontginningshoeves Papinglo, Drongengoed en Burkel liggen allemaal op hoger gelegen plekken in het landschap, gevormd door deze heuvelrug.

Ons doel is om mensen te laten inzien dat ons verleden, en vooral het ontginningsverhaal, diep geworteld is in het heden. Elke heuvel en elk pad heeft een verhaal te vertellen, als je maar goed kijkt en luistert. Met een maquette en een podcastreeks brengen we het verhaal van onze streek tot leven. Beleef daarna het landschap met twee fietsroutes en een wandelroute. De begeleidende app helpt je onderweg om het landschapsverhaal beter te begrijpen en te waarderen.

De Drongengoedhoeve, Huysmanhoeve en Papinglohoeve zijn drie prachtige trekpleisters in onze streek. Maar hoe zagen deze ontginningshoeves er vroeger uit? Om een beeld van het verleden te schetsen, lieten we van elk van deze hoeves een reconstructietekening maken. Deze tekeningen zullen niet alleen op de locaties zelf te bewonderen zijn, maar ook via de Erfgoedapp. Dankzij de expertise van de Universiteit Gent kunnen we op basis van onze huidige historische en archeologische kennis een zo realistisch mogelijk beeld creëren van hoe deze hoeves er in de middeleeuwen kunnen hebben uitgezien.

In de podcastreeks van vijf afleveringen vertelt professor historische archeologie Wim De Clercq van de Universiteit Gent de geschiedenis van de cuesta Oedelem-Zomergem. De reis begint 50 miljoen jaar geleden en maakt tussenstops in de Romeinse tijd, de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd.

De ideale plekken om naar de afleveringen te luisteren bevinden zich in het landschap zelf. Tijdens de wandel- en fietsroutes kom je deze luisterpunten tegen.